Marie van de Middelhaai geeft al bijna 20 jaar rondleidingen in en rond haar boerderij, die anno 1890 is voorzien van een herd (huiskamer), een geut (keuken met pomp), een plee enz. en sindsdien nauwelijks is veranderd. Marie leeft ouderwets: zij slaapt in de bedstee, breit haar eigen sokken, spreekt in Vlijmens dialect en eet ouderwetse (vergeten) groenten uit haar moeshof. De boerderijbiotoop (de omgeving van de boerderij) is nog ouderwets groen. Gemeente Heusden heeft, tot grote verbijstering van Marie, 2 nieuwbouwhuizen gepland vol in het zicht van de monumentale huiskamerramen, waardoor de 19de-eeuwse boerensfeer van het levend museum van Marie voorgoed verloren zal gaan. Marie diende een beroepschrift in en beschrijft wekelijks , in afwachting van de rechtszaak, haar dagelijkse leven in de nu nog ouderwetse groene boerderijbiotoop.

In ‘n aauwverwetse bóéderijbiótóóp vèènde aalt ’n aauwverwets bóéderijke mi ‘nen houtwal d’r omhénen. Óónzen houtwal hier is ‘ne méter of vier bréèd. Ik heb er jaoren truug al ’n kronkeleg paoike in ùìtgehakt, dè ge hil schôn rontom m’n bóéderijke hénen kant kuieren. Ik krèèg, dèùr dè kronkelpaoike, aalt ’t gevuul of ik in ’n bos lóòp. Alle bóòm en böskes stàòn wir góéd in’t blad en de maaidóres volop in bluui mi ammel witte bluumkes. Vanùìt dè kuierpaoike kande alles hier góéd bekèèken. In de màònd maai stàò alles d’r aalt prachtig mooi bij; de beste tèèd van ‘t jaor, zeg mer, om d’r ‘es rond te kuieren. ’t Begint al àòn de straot. Nèèven de slôtskaanten springt mee-j-al ’t flúítekrúíd in’t óòg; dè gruuit ès ‘ne tierelier mi van die schôn witte bloemschermkes. Wijers stik ’t van de bótterblumkes en waor óóns geminte ’t gras góéd kort haauwt, ziede maaiblumkes, ge kint ze wel, van die klèèn blumkes mi-j-’n gèèl hartje en witte blomblaoikes, die klèèn meskes aalt àòn mekare rèègen vèùr kraanskes vèùr in d’r haor.

Vanaf m’n kúierpaoike kande hier hil de bóéderijbiótóóp óverzíén. D’r is volop lèèven in m’ne moeshof. D’r stàòn miljóénen driekleurege viooltjes, van die wilde, daor maok ik zalf van, góéd vèùr ‘ew húíd. Ik heb nog krul staon, ók in bluui, want ik èèt gèère die gèèl blumkes in m’ne slaoi. Oe toch zù lekker. M’n *keeltjes stàòn al bóven krek ès m’ne slaoi en andivie. M’ne maggiplaant doe-g-‘t ók góéd. M’n *aarbéziën stàòn prachteg in bluui en m’n witte en rooi *béziëbossen ók; alléén springen die blumkes nie zó in ’t óòg. M’ne sterappel begint ók te bluuien, mi van die zaachte rose bloesems. Vèùr de korsebóòm en prúímebumkes zedde te laot vèùr.

Nou scharrelen m’n kiepen en m’n indjes ók gèère (vèùr de Hàòrstéég: gaare) dèùr m’nen houtwal hénen. Om van d’n éène kaant nàòr d’n aandere te kómen, scharrelen ze aalt ekkes neffen de straot. Daor krèègen ze, sund zat, almer méér léút in. Van de wèèk kwamen se saoves nie mir trug. Ikke-n-àòn’t zúúken, stóónen ze verdaost in de waai hierneffe. Kiepen zen nie van de illigentste sórt birsten: ze kossen de weg truug toch nie mir vèènden dèùr ’t gat in de gaos waor se dèùrhénen gegaon waren! Kande ès boerin op lèèftèèd ‘ew kont óver’t hekken gooien en ze éèn vèùr éèn be d’r kladden vatten en óver de hèèning hénen zetten! Daor hè’k gin zin mir in! Dàòrom hè’k nou ’n hekketje veur in’t kuierpaoike staon mi-j-’n bordje: ’t Hekketje dicht vèùr m’n kiepen en indjes, aanders némen ze de bintjes! Dan witte’t. Houdoe, war. Marie

Woorden ùìt m’n woordeboek:

hekketje = hekje, van hekken = hek

aarbéziën = aardbeien

béziëbossen = bessenstruiken

Reageren? Nassau Dwarsstraat 5, 5251 KJ Vlijmen, 073-5118524, middelhaai@live.nl www.marievandemiddelhaai.nl