Zesde klas laogere school, om precies te zijn de Aloysiusschool in Wolluk, in ’t Haaike: de tijd dè iedereên ’n mes bij ’m hai op school, en dan nie om iemand neêr te steeke – want dè kwaam nog nie eêns in oewe kòp op. Neej, dè gebrùkte wij vur ’t spelleke laandjepik. Dan moeste es ’ne volleêrde messewerper oew mes in ’t zaand werpen en zoo dan ’t laand van oewe teegestaander afpakke. De schoolmister ston ’r neffe en keek-t’r naor. Dè kunde oew èège nou nie mir vurstelle, war? Mar ik wijk aaf van wè ik eigelijk wil vertelle. Ik moet efkes letterlijk bij de les blijve!
Op die school hadde we – op eêntje nao (ik zal gin naome noeme) – ammel leuke juffrouwe en misters. Bij sommige moete wir efkes graove nòr hoe ze ok alwir hiette, mar d’r is-t’r eêne, daor ies dè nie bij noôdig; die vergitte naomelijk nie zo gaauw. Dè was de mister van de zesde klas. Nou ja, ‘mister’, dè ies ’t eigelijk nie: wij hadde ’nen broeder.
Broeder Elmar was nie getrouwd, nie verloôfd en nie verliefd – jao, op de Heer, mar daor bleef ’t (denk ik) bij! Broeder Elmar wônde ok in ’n klôster, ’t broedersklôster in Wolluk. Daor stòi nou de H&M; hoe groôt wilde ’t verschil hebbe? Broeder Elmar: pantalon meej strakke vouw, ’n toen al aauwerwets ooverhemd meej stripkes, klèèn ooverhangend bùkske, bretels, z’n dun haor aachteroover gekamd, vierkaanten bril, en in z’ne mondhoek steejvaast ’nen dikke sigaor.
Broeder Elmar hai alles góéd onder contraole in de klas en vur zover ik ’t m’n èège kan herinnere, was-t’r wèènig geròtzooi. En dè moes ok nie, want es wij ammel góéd ons best deeje, dan kreege wij netuurlijk ’n beloôning van d’n broeder. En die beloôning kridde dan van hum persoônlijk. Neej, ginnen aai oover ’t bòlleke; neej, ok ginne sticker of stempel op oew haand. Neej, niks van dè alles. Hij laas naomelijk ’n hoofdstuk veur uit ’t boek Beekman en Beekman van Toon Kortooms. Geweldig vonne wij dè toen, teminste ikke wel. Die avvontuure van die bruurs Matje en Heintje en hullie mòtje Hendrik van Ham von ik toen koomisch, ontroerend en soms best spannend. Broeder Elmar, zittend meej eên bil op z’n buroo en eêne vóét aon de grond, laas dè beeldend veur: moôie intonaosie, zwaore stem, groôtse gebaore, sigaor tusse z’n vingers. Ik zie ’m zoo nog vur me.
Hil veul jaore laoter, toen ik al verstaand heûrde te hebbe, heb ik dè boek zelf gekòcht en geleeze. Ik von ’t ammel erg braaf en nogal wè aauwerwets. Zo ziede mar dè herinneringe hartstikke moôi zen – sterker nog: ze zen dikkels wè moôier dan ’t uiteindelijk was. ’t Boek gòi ik in ieder geval echt nie mir leeze want dè moete laote vurleezen en dè kan ’r wè mijn betreft mar eêntje. Juist, ge raoi ’t al: broeder Elmar.
Johan Hamers (Waalwijks)