Wanneer op het einde van 1944 de geallieerden vanuit het zuiden oprukten en vanachter het Afwateringskanaal de granaatbeschietingen begonnen zochten inwoners in onze omliggende dorpen naar schuilkelders. Nieuwkuijkse inwoners wisten dat ’de Paters’ over grote kelderruimten beschikten en op 24 oktober kwam een hele evacuatie op gang richting Mariënkroon. De paters openden de poorten van hun slotklooster. Kelders, kapittelzaal, kloostergangen, zijkapellen en kamers werden beschikbaar gesteld. Uiteindelijk hebben ruim 1600 personen hun veiligheid bij de paters gevonden. Uit dankbaarheid is na de oorlog een gedenksteen, voorstellende de Barmhartige Samaritaan, namens de evacués geschonken en de Mariakapel door de paters opgericht.

Gedenksteen

Op maandag 5 november 1945, precies één jaar na de bevrijding van Nieuwkuijk, had de onthulling van de gedenksteen bij de kloosteringang plaats. Het voorplein van het klooster was door de paters in een zee van licht gezet en de stoet werd verwelkomd met het luiden van de kloosterklokken. Er waren toespraken namens het Oranje Comité, namens de evacués en namens de zieken en gewonden. Pater prior Servatius van Vugt dankte voor het schenken van de gedenksteen en sprak de hoop uit dat de vriendschap tussen Nieuwkuijk en Mariënkroon zou blijven bestaan. Na de onthulling bracht harmonie ‘de Eendragt van Onsenoort en Nieuwkuijk’ enkele nummers ten gehore. De tekst op het monument luidt:

ALS HERINNERING

VAN DE DANKBARE VLUCHTELINGEN

VAN

NIEUWKUYK EN ONSENOORT

VOOR DE

GASTVRIJHEID IN DE OORLOGSDAGEN

OCT. 1944 NOV.

Mariakapel

In het voorjaar van 1945 hebben de paters in de tuin op de noordoostelijke hoek van het abdijterrein een Mariakapel gebouwd uit dankbaarheid aan Maria voor bescherming tijdens de oorlog. De kapel is opgetrokken uit stenen van een oude kloostermuur. Het Mariabeeld is het werk van pater Raymundus van Kessel. De brandschilderramen zijn van glazenier Rien van de Pol uit Haarsteeg. In de kapel bevindt zich een gebedsruimte met de mogelijkheid voor het opsteken van een kaars. Ook is er een gevelsteen ingebouwd met een gebed en een gevelsteen met de tekst:

Dank-je-wel

Abdij Mariënkroon

Voor 100 jaar dienstbaarheid

12 September 2004 – dekenaat Heusden

Bart Beaard

Rectificatie

In het artikel ’Monumenten en Heusden’, nummer 154, over Hoofdstraat 28 in Herpt, staat een bedrag genoemd van fl. 14.7000,00.

Dit moet zijn fl. 14.700.