Marie van de Middelhaai geeft al bijna 20 jaar rondleidingen in en rond haar boerderij, die anno 1890 is voorzien van een herd (huiskamer), een geut (keuken met pomp), een plee enz. en sindsdien nauwelijks is veranderd. Marie leeft ouderwets: zij slaapt in de bedstee, breit haar eigen sokken, spreekt in Vlijmens dialect en eet ouderwetse (vergeten) groenten uit haar moeshof. De boerderijbiotoop (de omgeving van de boerderij) is nog ouderwets groen. Gemeente Heusden heeft, tot grote verbijstering van Marie, 2 nieuwbouwhuizen gepland vol in het zicht van de monumentale huiskamerramen, waardoor de 19de-eeuwse boerensfeer van het levend museum van Marie voorgoed verloren zal gaan. Marie diende een beroepschrift in en beschrijft wekelijks , in afwachting van de rechtszaak, haar dagelijkse leven in de nu nog ouderwetse groene boerderijbiotoop. D’n hets Marie van de Middelhaai geeft al bijna 20 jaar rondleidingen in en rond haar boerderij, die anno 1890 is voorzien van een herd (huiskamer), een geut (keuken met pomp), een plee enz. en sindsdien nauwelijks is veranderd. Marie leeft ouderwets: zij slaapt in de bedstee, breit haar eigen sokken, spreekt in Vlijmens dialect en eet ouderwetse (vergeten) groenten uit haar moeshof. De boerderijbiotoop (de omgeving van de boerderij) is nog ouderwets groen. Gemeente Heusden heeft, tot grote verbijstering van Marie, 2 nieuwbouwhuizen gepland vol in het zicht van de monumentale huiskamerramen, waardoor de 19de-eeuwse boerensfeer van het levend museum van Marie voorgoed verloren zal gaan. Marie diende een beroepschrift in en beschrijft wekelijks , in afwachting van de rechtszaak, haar dagelijkse leven in de nu nog ouderwetse groene boerderijbiotoop.

In ‘n aauwverwetse bóéderijbiótóóp vèènde aalt aauwverwetse dinger, krek ès *véénsters. Daor hè’k, nou d’n *hets in’t laand ism alle daog toch zun genaoi aon. È’k m’n véénsters nie ha, dan zó’k nie wéten wao’k aanders moes blèèven. Alle daog, zù gaauw de zon bóven m’nen houtwal ùìtkomt, doe’k ze dicht want ik haauw himmel niks nie van d’n hets. Ik gàò d’r aon kepot, man, ik zwît m’n èègen aalt ùìt m’n verschônning. Ik kan d’r zù slèècht tégen. In die hitte moete nie in gàòn zitten, zeg ik dan ók aalt.

’t Is hier klapzaand, war. Vèùr degénen die nie wéten wè dè is: dè is zaand waor gin klap op gruuit, mi zukken hets al hillemaol nie. M’ne moeshof ligt er *horsdréùg bij: m’ne slaoi hangt op hallef elf, m’ne júín is dèùrgeschóten, m’n èèrpel gruuien ammel mer nie, ze zen de helft klènder ès ze aalt zen. Haauwt er óver op. Ik slèèp m’n èègen ’t schompes àòn emmers wàòter. Ik gooi d’r alles op wè’k mer óver heb: m’n waaswàòter, omwaaswàòter, aauwe thee of koffie; d’r gàò hier ginnen drop verloren. Mer ’t helpt er niks nie aon.

De méénsen vraogen dikzat: Marie, hoe komde gij d’n hets toch deur? Nou, méénsen, ik zet alle mèèreges (vèùr de Hàòrstéég: maareges) al hil vruug al m’n *raom en deur tégen mekare-n-ópen. Onderwèèl gàò-j-ik búíten àòn de gang: m’n maaidoreheg knippen, de *brembéziën, die van’t *pesjéél van óóns geminte aalt óver m’n kuierpaoike gruuien, ùìtmoorden of m’nen hof schoefelen, wàòteren of krek wè. Ès de zon bóven m’nen houtwal ùìtkomt, dan maok ik m’n raom en deur gelèèk ammel potdicht, krek ès m’n véénsters. Dan blèèf ’t hil lekker fris binnen. Ik làòt er wel aalt éèn op ’n kìèrke, aanders kan’k binnen niks nie zíén, war. Dan gàò’k m’n binnewèèrk (vèùr de Hàòrstéég: binnewark) dóén. Soms krèè’k ’t zó fris, dè’k ekkes nàòr búíten moet om op te wèèrmen (vèùr de Hàòrstéég: opwaarmen), îrlek waor!

Krek ès óóns grutmóéder zaoleger kan’k ’t nie kéèren in d’n hets. Zij déén aalt ’n rebèèrberblad (vèùr de Hàòrstéég: rebarreberblad) op d’re kop, ès ze dan búíten àòn de gang moes. Omdè-j-ik die gin bè de haand heb (verdréùgd!) du-j-ik aalt ‘ne kaauwe natte tod op m’ne kop, dè’s vèùr mèèn ’t vèùrnàòmste, aanders val ik echt zomèr van m’ne graod. È’k ’t dan nog te wèèrm (vèùr de Hàòrstéég: waarm) heb, dan douw ik m’n vóéten in ’n tèèltje mi hil kaauw wàòter. Làò óóns Marie mer schúíven, hór. Haauwde gullie ók mer ‘ewe kop en ‘ew vóéten koel. Houdoe, war. Marie

Woorden ùìt m’n woordeboek:

véénsters = vensterlúíken

hets = hitte

horsdréùg = gortdroog

raom en deur = ramen en deuren

brembéziën = bramen

pesjéél = perceel

Reageren? Nassau Dwarsstraat 5, 5251 KJ Vlijmen, 073-5118524, middelhaai@live.nl www.marievandemiddelhaai.nl