Marie van de Middelhaai geeft 20 jaar rondleidingen in en rond haar boerderij uit 1650, die anno 1750 een stenen voorgevel met schuiframen kreeg en anno 1890 werd voorzien van een herd (historische huiskamer), een geut (historische keuken) met pomp en kelder, een plee met poepdoos enz. en sindsdien nauwelijks is veranderd. Marie leeft ouderwets: zij slaapt in de bedstee, breit haar eigen sokken en borstrokken, spreekt ‘t Vlijmens dialect, heeft een kabinet vol Vlijmense mutsen en eet ouderwetse (vergeten) groenten uit haar moeshof.

De boerderijbiotoop (de omgeving van de boerderij) is nog ouderwets groen. Gemeente Heusden heeft, tot grote verbijstering van Marie, 2 nieuwbouwhuizen gepland vol in het zicht vanuit de historische huiskamer(ramen), waardoor de 19de-eeuwse boerensfeer van Marie haar levend museum voorgoed verloren zal gaan. Marie diende een beroepschrift in en beschrijft wekelijks , in afwachting van de rechtszaak, haar dagelijkse leven in de nu nog ouderwetse groene boerderijbiotoop.

Wè hemme’t toch héèt gehaad. Ik kan d’r toch zù slèècht tégen, tégen d’n *hets. Óóns ópoe zaoleger zéén aalt: ge moet ‘ewe kop koel haauwen, meske.Dàòrom hè’k ‘n *hilt m’n dagmutske zèèkesnat gehaauwen. Zij déén dè mi-j-‘n rebèèreberblad (vèùr de Hàòrstéég: rebaareberblad) mer die stàò bè mèèn compléét verdréùgd. Ik déén ók m’ne rooie zaddoek natmaoken en m’n gezicht daormee *afdoppen of in m’ne nek leggen of in die van ‘n aander, die van d’n hets róòd àòngelópen waar. En ik ha nie m’ne klepzèèker, mer m’ne snelzèèker aongedaon want dan waait de zaok nog ‘n bietje deur, war.

M’n 20-jaoreg jubeleum is geweldeg gegaon. Irstes vanwéges alle vrijwillegers van de Éducaosiec’missie van óóns Heemkundekring en óóns taante An, óónze Téúnes, óóns bùùvrouw Joke mi d’re mééns, óóns Bernadieneke, óóns Arieyneke, óóns Marjanneke mi Nöllekes, óónze Kis en óóns Yayla-ke. Ik heb ze de zondeg bedaankt mi-j-‘n koffietàòfel. Wè zen góéd àòn de boerinnesoep gewist, de kaauwschôttel, bröikes mi aaier, zaachte vorse vèèrkesworst (vèùr de Hàòrstéég: varrekesworst) en rooie zult.

Ópoes èèrfhúís is geweldeg verlóòpen. Jaonus van de nótaores kan dè ès gin aander! D’r waar bevóbbeld ‘n hil schôn schilderijke bij van kóreschóven en ‘ne méulen, zonder naom d’rop, dè ùìt de lèèst gevallen waar. Jaonus zi dè-j-‘t ‘n opknapperke waar en zó op ‘t óòg wàòrschèènlek van ‘ne leerling van Vincent van Gogh. D’r waar ók ‘n hil dóòs mi krúísbéélden want óóns ópoe ha-d-er in elke kaomer éèntje hangen. Ik haauw daor nie zó van, van krúízen, ik ha dàòrom dan ók m’ne snelzèèker aon, dè’s ‘n onderbroek zonder krúís, war.

Ik wil twiddes alle kiendjes bedaanken die m’n laokes en *peulingen hier op d’n *blèèk zù góéd natgehaauwen hebben. Ik ha daor èèges gin tèèd veur mi al dè volk op d’n dam, Ès ge dè nie bijhaauwt, zitte nàòderaand mooi te kèèken mi ‘ne vergèèlde waas, war. En och, wè hebben ze toch touwgeslaon, gezaogd, gewaassen, gevèèrfd (vèùr de Hàòrstéég: gevarfd), koffie gemaolen, kleeikes en kaastraandjes geknoppen en zaand gestrooid, war. En wè zagen ze d’r toch schôn úít mi-j-‘n kieltje-n-aon, klumpkes en ‘n petje of ‘n rökske, ‘n schortje en ‘n mutske.

Mer ik moet ‘n opsporing de deur ùìtdóén van kebouterstîntje nummero 10, kebouter Kandelaor zit nou ammel te jaanken. Ès iemes ‘t prongeluk in z’n broekzak vèèndt, gèère (vèùr de Hàòrstéég: gaare) truugbringen nàòr Marieë. Houdoe, war. Marie

Woorden ùìt m’n woordeboek:

*hets = hitte

* ‘n hilt = de hele tijd

*àònduui = aan doe

*afdoppen = afdeppen

*blèèk = bleekveld

*èèrfhúís = openbare verkoop uit erfenis

*klepzèèker = klep(onder)broek

*snelzèèker = open onderbroek (zonder kruis)

*péúling = peluw, 2-persoonskussen

Reageren? Nassau Dwarsstraat 5, 5251 KJ Vlijmen, 073-5118524, middelhaai@live.nl www.marievandemiddelhaai.nl