‘Papa, mag ik op de tablet?’ Die zin klinkt dagelijks een aantal keer, in verschillende varianten: ‘Mag ik filmpjes?’ ‘Mag ik jouw telefoon?’ ‘Mag ik liedjes?’. En dan is mijn dochter pas vijf... Hoe moet dat straks gaan als ze TikTok ontdekt en echt gaat surfen op internet? Hoe kan ze veilig groot worden in die digitale wereld? Ik ben er niet zo bevreesd voor. Volgens mij gaat het om drie dingen: praten, praten en praten.

Samen met een aantal collega’s van de Juliana van Stolbergschool zet ik me in voor een thema-avond voor ouders, leraren en belangstellenden, ook van buiten school, over veilig opgroeien: op school, thuis en online. Het valt me op hoeveel onzekerheid er onder ouders is. Heb ik wel een keuze als mijn kind op het internet wil, sociale media afstruint en wil gamen? Het lijkt een wereld waaraan we als ouders niet ontkomen en waarin we machteloos staan.

Ook omdat we als volwassenen zelf merken hoe ons leven niet meer los te denken is van internet. We hebben altijd een mobiele telefoon op zak. Het is confronterend om met apps je schermtijd bij te houden, te zien hoe vaak je hem gebruikt. We kennen allemaal de neiging tijdens het autorijden, of tijdens een saaie vergadering of waar dan ook, om even te kijken. Ik zag vanmorgen een hond zijn bal voor zijn baas neerleggen, die op haar telefoon aan het kijken was. ‘Hé hallo!’ zag je hem denken. En ik heb ook wel eens de neiging om, als in een winkelstraat iemand me tegemoet loopt die op zijn telefoon staart, te roepen: ‘Tring!’ Maar mijn dochter corrigeert mij ook wel eens: ‘Papa, stop je telefoon weg’. Juist…

We geven al met al het goede voorbeeld. Not. Maar we voelen ook de keerzijden en, maar laten we ze niet te groot maken, de gevaren. Ik zeg expres dat we ze niet te groot moeten maken, omdat er nog een hele wereld aan die gevaren voorafgaat. Een wereld waarin we kunnen praten met onze kinderen. En dat lijken we vergeten te zijn. Opvoeden is niet simpel een keuze tussen ‘ja, het mag’ of ‘nee, het mag niet’. Daar zit een heel speelveld tussen waarin je met je kind kunt praten.

Maar waarover dan? Ja, dan komt de verlegenheid. Want om te kunnen praten moet je twee dingen weten: ‘Waar heb ik het over?’ en ‘Hoe sta ik daar zelf in?’ Vaak weten we helemaal niet wat er op internet en sociale media te koop is. En hoe het werkt. We horen wel eens wat, zien wel eens wat, maar daar blijft het ook bij.

Daarom hebben we op de thema-avond onder andere een workshop over TikTok: wat is TikTok eigenlijk, wat kun je ermee en hoe werkt het? Niet om het ook te doen, maar om te weten waar je het over hebt. Als je dan weet waar je het over hebt, moet je nog wel weten hoe je er dan zelf instaat. En dat weten we vaak niet. Omdat we toch vaak niet weten hoe we erin staan, laten we kinderen alleen. Dan vergeten we hoe belangrijk onze rol als ouders is. Jawel, je hebt echt meer invloed dan je denkt. Maar dan moet je wel weten wat je ervan vindt. Dat is meer dan ‘ja’ of ‘nee’ tegen bepaalde ontwikkelingen of dingen. Dat is praten, praten, praten. Waarover dan? Gewoon: Wat heb je gezien? Wat vond je ervan? Mag ik eens meekijken?

Jaren geleden al kwam het boek ‘Verliefd op internet’ uit over hoe je kinderen kunt helpen niet in de valkuilen van contacten via internet en sociale media te vallen. Het antwoord was en blijft simpel: door mee te kijken en met je kind te praten. Ontspannen, zonder oordeel, en samen een weg hierin zoeken.

Dat begint met te weten waar je het over hebt. En dat je ook echt iets kunt doen om het te begrenzen. Kijk eens naar Google Family, waar je de schermtijd kunt begrenzen van je kind (nu van jezelf nog). En kijk eens naar YouTube Kids (ook al zie je dan Chinees sprekende avocado’s (ouders en oppassers van kleuters weten waar ik het over heb)). Maar de spannendste vraag blijft: Hoe sta ik er zelf in? Of laat ik het maar gebeuren, kan ik er toch niets aan doen en ben ik af en toe bang waar het heen gaat? Die keuze is aan jou.

Gastcolumnist Otto Grevink is als dominee op verschillende wijzen betrokken bij protestantse kerken in de regio Hart van Brabant. Hij is pionier bij Zin op School in Waalwijk en dirigent van Koor en Combo Laudate Dominum. Reacties zijn welkom op ottogrevink@gmail.com.