Het was op 18 augustus 1904, dat H.M. Koningin Wilhelmina en Z.K.H. Prins Hendrik met een koets vanuit ’s-Hertogenbosch (via Deuteren, Cromvoirt, Vlijmen, Nieuwkuijk, Drunen, Elshout en Oudheusden) in Heusden arriveerden om de Nieuwe Maasmond te openen. In Heusden werd de boot s.s. Krayenhoff van Rijkswaterstaat genomen om over de Bergsche Maas, het Heusdense Kanaal en de Afgedamde Maas naar Andel te stomen. Hier werd bij de nieuwgebouwde Wilhelminasluis een grote gedenksteen onthuld. Teruggekomen in Heusden maakte het koninklijk paar een stadstour door het feestelijk bevlagde Heusden en werden zij door burgemeester Pieter Laurens Honcoop op het stadhuis ontvangen. Op die dag was er een groots feestprogramma van ’Feestcommissie Heusden’. De burgemeester ontving die dag de onderscheiding ‘Officier in de Orde van Oranje Nassau’.

Sindsdien leefde in Heusden de wens voor een blijvende herinnering aan dit bezoek. In de gemeenteraadsvergadering van 13 april 1907 werd het voorstel van Burgemeester en Wethouders aangenomen om een gedenksteen te plaatsen in of bij de voormalige Vischbank, het eeuwenoude gebouw op de Vismarkt met de Dorische zuilen. Men besloot de hardstenen gedenkplaat te plaatsen tegen een muur van de Vischbank, aan de zijde van het nieuwe Wilhelminaplein. Het Wilhelminaplein met stadspark was ontstaan nadat de oude haven volgespoten was met bagger uit de nieuw gegraven Bergsche Maas. De plechtige inwijding van de grote granieten steen geschiedde op woensdag 7 juli 1907 tijdens een flinke stortbui. In de steen was met vergulde letters de volgende tekst gebeiteld:

HERINNERING

AAN HET BEZOEK VAN

H.M. DE KONINGIN

en

Z.K.H. DEN PRINS DER NEDERLANDEN

AAN DEZE GEMEENTE

OP 18 AUGUSTUS 1904

BIJ GELEGENHEID

DER FEESTELIJKE OPENING VAN DEN

NIEUWEN MAASMOND

Jaarlijks werd voortaan met Koninginnedag op 31 augustus, de gedenkplaat voorzien van een vlaggentrofee. Vóór de Visbank kwam het Nederlandse wapen, op de zuilen de Nederlandse Leeuw en het geheel met nationaal en oranjedoek versierd. De decorateur was F. Luijt, die in de Wijksche Straat een bedrijf had als behanger en huis- en decoratieschilder. Met de restauratie van de vesting kwam naast de Visbank in 1971 een nieuw Commiezenhuis en werd het park van het Wilhelminaplein weer stadshaven. De gedenkplaat werd toen aan de noordzijde van het Commiezenhuis geplaatst. In 1989 heeft stadsrestaurateur René van Boxtel de tekst op de steen opnieuw met goud verguld.

Bart Beaard