Marie van de Middelhaai geeft 20 jaar rondleidingen in en rond haar boerderij uit 1650, die anno 1750 een stenen voorgevel met schuiframen kreeg en anno 1890 werd voorzien van een herd (historische huiskamer), een geut (historische keuken) met pomp en kelder, een plee met poepdoos enz. en sindsdien nauwelijks is veranderd. Marie leeft ouderwets: zij slaapt in de bedstee, breit haar eigen sokken en borstrokken, spreekt ‘t Vlijmens dialect, heeft een kabinet vol Vlijmense mutsen en eet ouderwetse (vergeten) groenten uit haar moeshof.

De boerderijbiotoop (de omgeving van de boerderij) is nog ouderwets groen. Gemeente Heusden heeft, tot grote verbijstering van Marie, 2 nieuwbouwhuizen gepland vol in het zicht vanuit de historische huiskamer(ramen), waardoor de 19de-eeuwse boerensfeer van Marie haar levend museum voorgoed verloren zal gaan. Marie diende een beroepschrift in en beschrijft wekelijks , in afwachting van de rechtszaak, haar dagelijkse leven in de nu nog ouderwetse groene boerderijbiotoop.

Ik reei mi m’n 4 jaoren al op m’n dèùrtrapperke nàòr schóól, aalt saomen mi-j-óóns buurmenneke Ando, ’n half jaor aauwer ès ikke. Èènek moeseme mi hum zuster meerijen, die al op de gróòte schóól zaat, mer zij reei aalt bij óóns eweg op d’r gróòte fiets. Wij kossen heur nie bijhaauwen mi-j-óóns klèèn trapperkes, dus *rejeme aalt mi z’n baaikes. Ès me óver de Kennedybrug kwamen, dan moeseme aalt góéd oppaasen. ’t Gééng daor nàòr menejen. Dan moeseme rap óóns trapperkes loslaoten en óóns bîntjes wèèd ùìtstèèken, want die trapperkes gééngen dan ès ‘ne raozende in de rondte, nie vèùr niks dèùrtrapperke, war. ’n Remke zaat er nie op, dus ge vlóógt in ’n vàòrtje die Kennedybrug aaf. Om te remmen, moeste gewóón ‘ew hakken in ’t zaand of ‘ew schóén op de straot zetten, war. Ik déénk dè-j-óóns schuuntjes in dieje tèèd gaauw gaoters in de zólen han van dè remmen.

Op ‘nen dag, toen d’n Ando en ikke, allebaai 4 jaoren oud, ’s mèèreges al *bùùrted nàòr schóól rejen, krégeme ’n ongeluk hémelsbréèd mer ‘n 100 méter van ’t húís van Ando’s vandaon. Op de Nassaulaon waar ’t dafke van de wèèkzuster àòn kómen rijen, ik docht mi zuster Tra. Ik vlóóg er nog krekke flak langs aaf, mer d’n Ando klapte-n-er mi dèùrtrapperke-n-en al tégenaon. ’t Gééng ammel nie zù hard, mer kwèèken déneme baai gelèèk ’n spéénvèèreken (vèùr de Hàòrstéég: spéénvarreken). Zuster Tra schrok nogal van dè gebrul, ze kéék óóns vakkundeg nao: d’n Ando ha inkelt wè schàòfkes en schramkes, ik mekeerde himmel niks nie. Mer brullen déneme vèùr ‘ne gróòte! Ammel van de schrik, war. Daor stóón zuster Tra mi twee van die jaankende kwàòjong. Ze déén d’r dafke-n-ópen en waaste baai óóns gezichjes aaf. Ze plekte bè d’n Ando wè verbaandjes en pleisterkes op z’n geschaofde kniekes. Ze vroeg óóns tóén waor me vandaon kwamen. Tussen ’t brullen deur wéés d’n Ando hullie húís aon, nog gin 100 méters wijerop: daor! Ze brocht óóns dàòr mer hénen. D’n Ando wier op de baank gelééd onder ’n déketje en ik wier d’r neffe gezet. We krégen allebaai wèèrme (vèùr de Hàòrstéég: waarme) poeierseclaode tégen de schrik en tóén wiereme pas stil.

Wè aauwer, reei ik, trug van schóól op húís op aon, gèère (vèùr de Hàòrstéég: gaare) bè de Kennedybrug dè hil stèèl zaandpaoike daor nàòr menejen, kinde’t nog? En dan wijer dèùr dè zaandpadje langs diejen breje slóòt neffe ’t spoor, ’t allerliefst mi losse haand! Houdoe, war. Marie.

Woorden ùìt m’n woordeboek:

*dèùrtrapperke = fiets zonder rem, waarbij de trappers altijd doordraaien

*rejeme = reden we

*buurted = kletsend

Reageren? Nassau Dwarsstraat 5, 5251 KJ Vlijmen, 073-5118524, middelhaai@live.nl www.marievandemiddelhaai.nl