Marie van de Middelhaai geeft 20 jaar rondleidingen in en rond haar boerderij uit 1650, die anno 1750 een stenen voorgevel met schuiframen kreeg en anno 1890 werd voorzien van een herd (historische huiskamer), een geut (historische keuken) met pomp en kelder, een plee met poepdoos enz. en sindsdien nauwelijks is veranderd. Marie leeft ouderwets: zij slaapt in de bedstee, breit haar eigen sokken en borstrokken, spreekt ‘t Vlijmens dialect, heeft een kabinet vol Vlijmense mutsen en eet ouderwetse (vergeten) groenten uit haar moeshof.

De boerderijbiotoop (de omgeving van de boerderij) is nog ouderwets groen. Gemeente Heusden heeft, tot grote verbijstering van Marie, 2 nieuwbouwhuizen gepland vol in het zicht vanuit de historische huiskamer(ramen), waardoor de 19de-eeuwse boerensfeer van Marie haar levend museum voorgoed verloren zal gaan. Marie diende een beroepschrift in en beschrijft wekelijks , in afwachting van de rechtszaak, haar dagelijkse leven in de nu nog ouderwetse groene boerderijbiotoop.

In ’n aauwverwetse bóéderijbiótóóp ziede aalt ‘nen *àòngaank, dè’s ’n paoike waoróver ge van de straot nàòr de veur- of de aachterdeur kant lóòpen. D’n àòngaank hier bè mèèn is ‘ne méter bréèd en, van de straot aaf nàòr himmel aachteren àòn toe, zékers ‘n 35 méters lang. ’t Is hier ‘nen héèlen medèèrnen àòngaank mi van die medèèrn betonnen stoeptégels! Toen ik hier ’n dikke 30 jaor gelejen kwaam wónen, lagen die d’r, sund zat, al. ’t Is dè-j-ik ’n boerin zonder centen zèj, aanders laag-t-er al lang ‘nen aandersórtegen àòngaank. Jazékers, mi aauwverwetse *waoltjes. Mer ók al vèèn ik ‘em zù lillek ès de naacht, op zich lópt ie góéd, dè wil zeggen: tot ’n màònd gelejen.

Ik heb èènek nóòt niks nie tégen mollen, ók al frèèten ze alle pieren ùìt m’ne grond eweg en maoken ze molshóòpen. Plek zat hier, war. Mer wè dóén ze nou? Alle daog onder hil m’nen àòngaank lópen te vrúúten! Kèk, daor haauw ik nie van. Ze méúgen hier graoven waor se willen, ès ‘t mer nie onder m’nen àòngaank of in m’ne moeshof is, war, dè kande begrèèpen. Mer nééje, ze dóén niks ès alle daog m’nen àòngaank *verinneweren, van himmel veur tot himmel aachter. Ge zie-g-’t aalt nie, welke tégels ondergraoven zen, mer ge vuul ’t pas ès ge prongeluk op ’t tipke van sommegte tégels treeit. Dan *kwikt zunne tégel om: d’n éènen hoek zakt onder ‘ew eweg in ‘ne *zonk en d’n aanderen hoek komt omhóòg en bleft dan zó liggen. M’nen àòngaank is nou vórt lèèvesgevàòrlek geworren! Ik doe nou alledaog op alle tégels douwen om ùìt te vèènden welke kwikken, dè-t-er hier geniemes z’ne nek óver brèkt, war. Ik heb ók ’n klim gezet en al 4 mollen ùìtgemoord, mer dè haauwt ze nie tégen, de verinneweerders.

Ik doe alledag alle tégels, die kwikken, d’r ùìtscheppen, wit zaand d’r onder en óvernuuwt straoten. Ammel vèùr de vèèleghèd, war. Ik slèèp m’n èègen ’t schompes àòn zaand. Ik zè vórt vaaste klaant bè de zaandboer. Nééje nie bè Jan Zaand, dè’s ’n aander verhaol. Alle wèèken gàò-t-er hier ‘ne gróòte zak zaand léèg. Ès boerin zonder centen is dè nie te dóén. Waor zen toch de tijen gebléven dè ge mi-j-‘ewe kréúge op de Knèènsbèèrg (vèùr de Hàòrstéég: Knèènsbaarg) zaand kont gàòn haolen en mi vol haand ‘ewen herd nog kont zaandten? Of van: Zaand, zaand, ‘ne cent de maand!? Wè moete toch véúl óverhebben vèùr ‘ne vèèlegen àòngaank. Houdoe, war. Marie.

Woorden ùìt m’n woordeboek:

*àòngaank = toegangspad

*waoltjes = waaltjes, ouderwetse straatklinkertjes

*verinneweren = ruïneren

*kwikken = bewegen

*zonk = holte

Reageren? Nassau Dwarsstraat 5, 5251 KJ Vlijmen, 073-5118524, middelhaai@live.nl www.marievandemiddelhaai.nl