Marie van de Middelhaai geeft 20 jaar rondleidingen in en rond haar boerderij uit 1650, die anno 1750 een stenen voorgevel met schuiframen kreeg en anno 1890 werd voorzien van een herd (historische huiskamer), een geut (historische keuken) met pomp en kelder, een plee met poepdoos enz. en sindsdien nauwelijks is veranderd. Marie leeft ouderwets: zij slaapt in de bedstee, breit haar eigen sokken en borstrokken, spreekt ‘t Vlijmens dialect, heeft een kabinet vol Vlijmense mutsen en eet ouderwetse (vergeten) groenten uit haar moeshof.

De boerderijbiotoop (de omgeving van de boerderij) is nog ouderwets groen. Gemeente Heusden heeft, tot grote verbijstering van Marie, 2 nieuwbouwhuizen gepland vol in het zicht vanuit de historische huiskamer(ramen), waardoor de 19de-eeuwse boerensfeer van Marie haar levend museum voorgoed verloren zal gaan. Marie diende een beroepschrift in en beschrijft wekelijks , in afwachting van de rechtszaak, haar dagelijkse leven in de nu nog ouderwetse groene boerderijbiotoop.

In ’n aauwverwetse boederijbiótóóp gééng vruuger bekaant alleman te vóét nàòr de kerk. Zó ók óóns grutmóéder zaoleger. Die kuierde alledaog nàòr de aachtuurse mis en déén gerégeld ’n kaarske-n-opstèèken bij Óóns Líéf Vrouwke, dan ‘es vèùr d’n déze en dan ‘es vèùr d’n dieje. Tégesworeg kan dè in Vlèèmen ók op’t kerkhof in ’t iddere lèèkehùìske. Daor is nou, oe toch zun schôn kepèlleke. Ik doe daor èèges gèère (vèùr de Hàòrstéég: gaare)-n-’n kaarske opstèèken ès ik nàòr ‘t graf van óóns grutmóéder gàò. Ze lig flak aachter dè kepèlleke begraoven.

Nou zè-j-ik pas mi Drieke-n-ùìt d’n Hoek ’n kaarske bij Óóns Líéf Vrouwke op gàòn stèèken. Op de Hàòrstéég, want op de Hàòrstéég hebben ze ’t móiste Mariabééld ùìt d’n omtrek, hè’k van heuren zeggen. Driek en ik gééngen saomen gezelleg lópes te vóét op de Hàòrstéégse kerk op aon. Mer vanùìt d’n Hoek is ‘t nog ’n hil bezwaai om vèèleg nàòr die kerk te kannen kuieren. De stoep in d’n Hoek is ammel hult en bult! Driek en ik moesen mekare góéd vaasthaauwen om stàòndebéèns te blèèven. Ge kant daor nie zomèr bùùrtend lóòpen want ge moet bè iedere stap, die ge zet, nàòr menejen nàòr de stoep kèèken, dè ge nie tégen ‘nen ùìtstèèkende tégel opstôt en dan omgàòt, war. We krégen ók nog rèègen onderwéges, ’t gééng flink àòn‘t *stíéfelen. Daor wordt de stoep nie inkelt nat van, mer ók glad, krek ès mi snîw! Vanwéges dè-j-’t daor ammel hulterdenbult is, gàòde ammel àòn ‘t slibberen. ’t Is dè-j-ik Drieke góéd vaast ha en d’rbij ók *géèf gróòte vóeten heb, klompemáót 7½, dè-j-ik ’t nog óverèènd híéf, mer ik verwocht dè ge mi klender vóéten daor plat gàòt, hór!

Neffe dieje stoep kómen mì rèègen aalt gróòte plaassen te liggen, want ’t is daor zó gemàòkt dè de putjes, waor ’t wàòter in moet lópen, véúl hógger liggen ès die plaassen! En vanwéges dè wàòter nie omhóòg kan lóòpen, stik ’t daor mi rèègen dus aalt van die hil gróòte plaassen neffe de stoep, war. È ge dèùr die gladdeghèd van dieje stoep aaf slipt, dan stàò-g-’t wàòter tot bóven ‘ew klompen! Dan zedde góéd nat, war, ‘ew sokken en ‘ew vóéten tot ‘ew inkels toe! Nou begrèèp ik in éène keer wàòrom de Hàòrstéégsen sééns méénsehéúgenis dè Hàòrstéégs broekspèpke hebben. Dè’s netuurlek tégen die díépe plaassen vèùr ès ze bè rèègenweer in d’n Hoek van de stoep afslibberen! Houdoe en lóòp vèùrzichjes, war, zékers mi dieje snîw nou. Marie

Woorden ùìt m’n woordeboek:

*Hàòrstéégs broekspèpke = te korte lange broek, zgn. ‘hoog water’

*stíéfelen = motregenen

*géèf = behoorlijk

Reageren? Nassau Dwarsstraat 5, 5251 KJ Vlijmen, 073-5118524, middelhaai@live.nl www.marievandemiddelhaai.nl