Marie van de Middelhaai geeft 20 jaar rondleidingen in en rond haar boerderij uit 1650, die anno 1750 een stenen voorgevel met schuiframen kreeg en anno 1890 werd voorzien van een herd (historische huiskamer), een geut (historische keuken) met pomp en kelder, een plee met poepdoos enz. en sindsdien nauwelijks is veranderd. Marie leeft ouderwets: zij slaapt in de bedstee, breit haar eigen sokken en borstrokken, spreekt ‘t Vlijmens dialect, heeft een kabinet vol Vlijmense mutsen en eet ouderwetse (vergeten) groenten uit haar moeshof.

De boerderijbiotoop (de omgeving van de boerderij) is nog ouderwets groen. Gemeente Heusden heeft, tot grote verbijstering van Marie, 2 nieuwbouwhuizen gepland vol in het zicht vanuit de historische huiskamer(ramen), waardoor de 19de-eeuwse boerensfeer van Marie haar levend museum voorgoed verloren zal gaan. Marie diende een beroepschrift in en beschrijft wekelijks , in afwachting van de rechtszaak, haar dagelijkse leven in de nu nog ouderwetse groene boerderijbiotoop.

In ’n aauwverwetse boederijbiótóóp ha ginman óòt gehèùrd van ‘n *capodasterke, mer ikke, Marie van de Middelhaai, wel want ik spéúl gitaar en alle méénsen die gitaar spéúlen, kinnen ’n capodasterke góéd. ’n Capodasterke is ’n *klim die ge om d’n hals van ‘ew gitaar doet om ’ew lieke ’n bietje hôgger te kannen zingen. Ik zè ginnen bas, war, ik kan mi m’n stem nie àòn die laoge nóten aon. Mi zun capodasterke op ‘ew gitaar kunde van zun baslieke ’n schôn altlieke maoken, za’k mer zeggen: nie te laog en nie te hóòg. Mer nou zè-j-ik m’n capodasterke dus kwèèt. Ik heb vleei wèèk ’n zondeg in Héúsden gezongen in ’t c’feeike van ’t Gouverneurshúís. Daor hè’k ‘em nog gebrùìkt gehaad. Mer ’n pàòr daog laoter, kon’k ‘em nerges nie vèènden. Sèèns zè’k himmel van de wap. Dè komt: m’n capodasterke is ’n èèrfstuk van óóns Loes, die 27 jaor gelejen in m’n èèrm (vèùr de Hàòrstéég: aarm) is gestörreven. Heur capodasterke gàò sééns mi mèèn óveral mee nàòr toe, en dan is ’s Loes er, vanwéges heur capodasterke, ók aalt ’n bietje bij, war. ’t Is van z’n èègen èènek mer ’n goeiekóòp, lillek ding: van zwart plestiek gemàòkt, ‘ne centiméter of aacht hóòg en anderhalleve bréèd. Mer hoe lillek ie ók is, hij is me oe toch zù dierbaor. Nou hè’k al ’n pàòr keren zonder óóns Loes d’r capodasterke gezongen, mer dè vuult ès ’n gróòt gemis. Ik zit ’n *hilt te déénken waor ie toch kan ùìthangen.

’t Kan wel ‘es zèèn dè es ie nie góéd geklimd zit, dè-t-ie bè gróòte temperetuurverschillen èèges van de gitaar afspringt. En ’t is verrekkes koud gewist vleei wèèk. Ik heb dàòrom hil m’nen herd afgezocht, mer niks nie, war. Ikke-n-’t Gouverneurshúís gevraogd daor te zúúken, mer ok daor niks nie. Óóns Miran die waar d’r vleei wèèk ’n zondeg bij en liet mèèn wéten dè sij èèges hi gezíén dè-j-ik ‘em in ’t Gouverneurshúís àòn m’n gitaar klimde, éèr ik m’n gitaar in m’ne gitaarzak déén. Dus dan kan ’t èènek nie aanders ès dè-t-ie toch echt erreges hier in húís zó moeten liggen. Om dàòrom gàò-j-ik nou vèùr de zékereghed hier hil de tent mer stenonderstenbóven zetten, ’t is toch bekaant tèèd vèùr de gróòte schônmaok. Ès ge nou toevalleg déés daog hier op ’n bekske had willen kómen: ik heb ginne tèèd, d’r moet gezocht worren. Houdoe war, Marie.

Woorden ùìt m’n woordeboek:

*capodasterke = klem voor om de steel van een gitaar om de toonsoort te verhogen

*lieke = liedje

*klim = klem

* ’n hilt = de hele tijd

Reageren? Nassau Dwarsstraat 5, 5251 KJ Vlijmen, 073-5118524, middelhaai@live.nl www.marievandemiddelhaai.nl