Marie van de Middelhaai geeft ruim 20 jaar rondleidingen in en rond haar boerderij uit 1650, die anno 1750 een stenen voorgevel met schuiframen kreeg en anno 1890 werd voorzien van een herd (historische huiskamer), een geut (historische keuken) met pomp en kelder, een plee met poepdoos enz. en sindsdien nauwelijks is veranderd. Marie leeft ouderwets: zij slaapt in de bedstee, breit haar eigen sokken en borstrokken, spreekt ‘t Vlijmens dialect, heeft een kabinet vol Vlijmense mutsen en eet ouderwetse (vergeten) groenten uit haar moeshof.
De boerderijbiotoop (de omgeving van de boerderij) is nog ouderwets groen. Gemeente Heusden heeft, tot grote verbijstering van Marie, 2 nieuwbouwhuizen gepland vol in het zicht vanuit de historische huiskamer(ramen), waardoor de 19de-eeuwse boerensfeer van Marie haar levend museum voorgoed verloren zal gaan. Marie diende een beroepschrift in en beschrijft wekelijks, in afwachting van de rechtszaak, haar dagelijkse leven in de nu nog ouderwetse groene boerderijbiotoop.
Nou méénsen, ’t is zó wèèd: ik heb ‘nen bríéf van de Raod van Staote dè-j-ik nou de 27ste maai nàòr Den Haog moet kómen. Man, man, wè’n bezwaai om himmaol nàòr Den Haog te moeten mi m’n baoien rokken, m’n houteren klompen en m’n juk mi de trèèn en de tram. Gelukkeg gàò Jan Peels van Omroep Braobant mi me mee. ’t Zal d’r gàòn krullen daor in Den Haog, hór, waor ik ùìt za gàòn leggen hoe medèèrn húís vol in ’t zicht van m’n raom en m’nen aauwverwetse moeshof hier de 19d-îwse sfeer van mèèn lèèvendeg museumke himmel zallen verinneweren in de plek van moiier doen ùìtkómen ès óóns burgemisteres hier kwaam vertellen.
En dè-j-óóns geminteraod, ók al ha’k ze hier officieel ùìtgenódegd, nóòt nie hè wizzen kómen kèèken op 2 man nao, waorvan gelukkeg éène ’t belang van ‘t cultuurhistorisch èèrfgóéd hier wel inzaag. Mer daor ha-j-óóns geminteraod niks gin bôdschap aon. Ze pràòtten ammel wethaauwer mónementenzaoken Kéés van Bokhóven nao, dè mèèn bóéderijke en mèèn activitèèten gin nàòdéél ondervèènden van nei húís hierneffen en dè-j-ik mer ’n tenéélspèùlster zè, krek ès in ’t Ópeluchtmuseum en nerges gin verstaand aaf heb. En zó stemden ze, zonder hier óòt te hebben kómen pruuven, mi Keese-n-in vèùr nei húís hierneffen. Mer méénsen, ik wéét meer van de cultuurhistorie van hier aaf ès Kees van Bokhóven, alle teneelspèùlders in’t Ópeluchtmuseum en de geminteraod bè mekare! In 2022 kréé’k de Braobanse bóéderij-ereplúím vanwéges ès Marie van de Middelhaai ’t prachteg behaauwen van cultuurhistorisch Braobans boere-èèrfgóéd en vleei jaor ’n ridderlintje, ók vanwéges m’n gróòt Hàòrstéégs, Kùìjks en Vlèèmes woordeboek. Mer ik wor hier dèùr óóns geminteraod, op éène nao, krek ès Vincent van Gogh behandeld in humme tèèd. Hum kwalitèèten wieren bè lèèven nie gewardeerd. Ge zód toch déénken dè-j-óóns geminte fier zó zèèn op Braobaants moiste bóéderij in d’r geminte, dè ze die zó willen koesteren mi d’r biezunder bewóónster d’rbij? Nééje, geminte Héúsden nie. Gelukkeg von mevrouw de Commessaores van Braobaant ’t wel de moeite wèèrd (vèùr de Hàòrstéég: waard) om hier te kómen kèèken en me te warderen en twéé nei wethaauwers ók. D’r zen hier al duuzeden méénsen en ók de tillevisie mi véúl plezier wizzen kèèken, die ammel schôn dinger in m’n gaasteboeken schréven óver hoe uniek en biezunder. Ik heb dik vierduuzed handtékeningen tégen óóns geminteplannen opgehàòld. Ik *maag lijen dè de Raod van Staote véúl *ophè mi biezunder cultuurhistorisch èèrfgóéd en biezundere boerinnen en dè ze óóns geminte de waacht àònzeggen. Houdoe war, Marie.
Woorden ùìt m’n woordeboek:
maag ’t lijen = zou graag zien
ophebben mi = positief staan tegenover
P.S. È ge ók nog ’n handtékening tégen de plannen wilt zetten, ge zèt welkom, hór. Ge wit me te wónen!
Reageren? Nassau Dwarsstraat 5, 5251 KJ Vlijmen, 073-5118524, middelhaai@live.nl www.marievandemiddelhaai.nl