De geschiedenis van de familie van Hest in Vlijmen begon toen broodbakker Guillaume van Hest (1770-1855) uit Sint Michielsgestel op 9 mei 1802 in Vlijmen in het huwelijk trad met Johanna Eekels (1781-1838), dochter van Joannes Eekels en Catharina Kievits. Door dit huwelijk kwamen Guillaume en Johanna in het bezit van enkele percelen op de zuidelijke hoek van de Meliestraat en de Molenhoek. Zij gingen wonen in de dijkwoning met een hopeest op een van de percelen. Het echtpaar kreeg negen kinderen, waarvan er zes op jonge leeftijd overleden. Hun kinderen Johannes, Wilhelmus en Cornelis en enkele kleinkinderen speelden in Vlijmen in de negentiende en in de eerste helt van de twintigste eeuw op zakelijk, bestuurlijk en kerkelijk gebied een betekenisvolle rol. In dit artikel enige aantekeningen over hen.

Johannes (1808-1892)

Koopman Johannes trouwde met Johanna Lathouwers en het echtpaar kreeg vier kinderen: Anna-Maria, Balduinus, Maria en Hendrikus. Bij de besluitvorming in 1861 om de R.K. kerk in Vlijmen te bouwen was hij lid van de gemeenteraad. In 1870 was hij wethouder en op de gevelsteen van het oude gemeentehuis staat zijn naam vermeld: J.W. van Hest, wethouder. In 1868 kocht hij van Agnes Fransen het pand dat we nu kennen als Meliestraat 29. In 1868 bouwde hij de nieuwe dijkwoning, nu Meliestraat 54, op het perceel waarop voorheen zijn ouders hadden gewoond.

Johannes’ zoon Balduinus Laurentius (1831-1909), getrouwd met Maria van Calker, was houthandelaar en bouwde in 1887 het woonhuis, dat we nu kennen als Meliestraat 24. Westelijk ervan bouwde hij in 1895 de bierbrouwerij ‘B.L. van Hest & Zonen’ met de merknaam ‘De Valk’. Het echtpaar had drie zonen: Frans, Jan en Guus. Jan en Guus hebben enige tijd in de brouwerij gewerkt. In 1908 werd de brouwerij ter veiling aangeboden en kwam ze in handen van Adrianus van Nieuwkuijk uit Dongen. In 1909 overleed Balduinus op 78-jarige leeftijd. Zoon Jan werd wijnhandelaar en handelsreiziger. Zoon Frans was op meerdere standplaatsen postdirecteur. Zoon Guus werd in 1910 gemeentesecretaris in Bovenkarspel. In 1919 tot zijn pensionering in 1939 was hij dat ook in Vlijmen. Naast zijn officiële functie was hij ook secretaris-penningmeester van het Gemeentelijk Energie Bedrijf, van waterschap ‘De Algemene Omkading en de Binnenpolder van Vlijmen’ en van de bouwvereniging ‘Vlijmen Vooruit’. Met zijn ongetrouwde zussen Jo en Marie woonde hij in het ouderlijk woonhuis Meliestraat 24. Piet Achten werd zijn opvolger als gemeentesecretaris en kocht ook het woonhuis. Guus verhuisde met zijn zus Jo naar Den Dungen, waar zij zijn overleden. Zus Marie was in 1936 overleden.

Johannes’ zoon Hendrikus (1834-1919) trouwde met Albertha Zwaans, een zus van burgemeester P. Zwaans. Hij was wijnhandelaar en het echtpaar woonde in Meliestraat 29, het pand dat in 1868 door zijn vader gekocht was van Agnes Fransen. Dat woonhuis werd op 4 juni 1926 door de erven van mevr. Van Hest-Zwaans openbaar verkocht en Bernard van Engelen werd de nieuwe eigenaar.

In de dijkwoning Meliestraat 54 had Hendrikus samen met zijn zoon Theodorus het bedrijf ‘Wijnhandel H. van Hest & Zoon’. Theodorus (1877-1950) was getrouwd met Tineke Schmeink. De dijkwoning had een grote koele kelder overkapt met troggewelven en erg geschikt voor de wijnopslag. In de kelder bevond zich ook een likeurstokerij en enkele jaren beschikte men over een installatie voor de bereiding van koolzuurhoudende dranken. Het bedrijf heeft bestaan tot 1921.

Op 14 september 1909 vond er een deftig huwelijk plaats toen dochter Jeanette trouwde met Henri van Wagenberg. Henri was directeur-eigenaar van Van Wagenberg-Festen, een bedrijf dat in die tijd een leerlooierij en een export handel in fruit omvatte. In 1927 schonk het echtpaar een bedrag aan de R.K. Kerk voor de aankoop van een beeld van de H. Theresia van Lisieux en een kapelletje.

Wilhelmus (1818-1881)

Wilhelmus trouwde met Maria van Beurden en het echtpaar bleef kinderloos. Bij de inrichting van de R.K. kerk in 1867 was hij kerkmeester. Met zijn echtgenote schonk hij twee engelenbeelden voor in het priesterkoor, het altaar van de H. Familie, twee marmeren communiebanken en de beschildering van het priesterkoor. Wilhelmus was 33 jaar kerkmeester en lid van de H. Familie, een broederschap voor de verering in de kerk en met religieuze activiteiten.

Cornelis (1823-1904)

Cornelis trouwde achtereenvolgens met Helena Zwaans, Adriana van der Aa en Adriana van Wagenberg. Het laatste huwelijk bracht hun de zonen Hubertus (1869-1928) en Johan Wilhelm (1871-1955). Deze broers begonnen in 1889 een stoomkoffiebranderij en een handel in koffie, thee, cacao en sigaren met de merknaam HESTANA. Na het overlijden van Hubertus werd het bedrijf voortgezet door broer Johan Wilhelm met zijn zonen Antonius (1903-1959) en Bernardus (1904-1966). In 1930 bouwden zij in de Grote Kerk 6 in Vlijmen een nieuwe fabriek. Bijzonder was dat op 23 april 1946 de 72-jarige M. Vennings 60 jaar in dienst van het bedrijf was. De fabriek en handel heeft bestaan tot 1954. Op de plaats van de fabriek staat nu het appartementengebouw ‘Grote Kerk’.

In 1948 startte Antonius met zijn glasatelier St. Antoine. Ten gevolg van een verkeersongeluk overleed hij op 25 juni 1959. Hij was een verdienstelijk kunstschilder-glazenier en woonde en werkte op Grote Kerk 1. Over zijn werken zijn enkele publicaties verschenen: ‘De vergeten glazenier’ van Eli en Dinie Maas en ‘Allemaal mensen, meesterlijke tekeningen’ van schoonzoon Toon Oomen.

Arthur (1906-1988), de jongste zoon van Johan Wilhelm, woonde op Grote Kerk 7. Vanuit dit pand begon hij in 1947 de Glas- en Verfindustrie ARVAH. Het bedrijf verhuisde in 1958 naar een bedrijfspand in de Orthenstraat in ’s-Hertogenbosch.

Op het Onze Lieve Vrouwenhoekje in de Julianastraat staat het beeld ‘Koningin van de Vrede’, het is een geschenk van de O.L.V. Schuts aan de gemeente in 1920 t.g.v. hun 600-jarig bestaan en ter herinnering aan het ‘Vredesjaar 1920’. Het was een ontwerp van Johan Wilhelm.

Bart Beaard