Erges in 1943 kreeg oons vaoder ’n ònschrèèving van d’n bezetter dè-tie meej z’n pèèrd nòr de keuring moes in Bèèrkel-Enschot. Ze vòrderde pèèrde vur ’t Dùtse leeger en toen betòlde ze d’r nòg wel veur – laoter hòlde ze de pèèrd gewoôn weg ùt de waai – mer wijzer wierde van die vergoeiing nie. Nòg tweej boere van ’t Krònven moese opdraove: Nilles Bròbbers en z’nen ooverbùùrman Jaonus Bròbbers. Ze besloote meej d’r drieje saome te gaon.

Onderweege bepròtte ze hoe ze d’r oover dòchte. Nilles hai ne luuks die zoo zuur was es brem: d’r was niks meej aon te vange. Es-ie op stal ston, dan slóég en beet-ie al wè-tie kon. Es-ie gestraoid moes worre, dan moes ’r iemend meej ’nen hoôivùrk bij gòn staon, want aanders goôiden-ie z’n aachterwèèrk omhoôg tot boove teege de schoorbalke. Nilles wliden ’m kwèèt, mer hij kon ’m nie vur eêrlijk verkoôpe, en vur de slaacht bròcht-ie te wèènig op. “Hoopelijk haauwe ze’m”, zeej-tie. “Dè was me wel ’n fles jonge klaore wèèrd.”

Jaonus hai ’n ontzaglijk groôte, zwaore mirrie, die-tie vur gin goud kwèèt wo. “Ik loof ’n fles klaore èùt es ik ’m meej trug maag neeme!” Oons vaoder hoefde niks ùt te loove: oonze vos, ’ne steevigen Bèlze rèùn, zun ze zeeker afkeure, want die hai bolspatte: heêl dikke spataoiers òn z’n kniejes. Dè was gin gezicht, mer daor was ’t beêst nie te slèèchter om, al wiese die stomme keurmeêsters van de moffe dè nie.

’t Verlíép precíés zoo-es ze gehopt han. Vaoder stuurde oonze Kees, m’n oudste bruur van zestien die d’r bij waar, meej oons pèèrd nòr huis, want de drie boere moese irst nòg die tweej flesse jonge klaore soldaot maoke.

Laoter op d’n dag zaage we drie zatte kèèrels òn den bocht van ’t Krònven bij Jan d’n Otter koome ònrije, meej z’n drieje op die reusechtige zwarte mirrie van Jaonuze. Ze stòpte bij oons vur de deur en oons vaoder kwaam meej wè moeite nòr beneeje om oons móéder gerust te stelle en te vertelle dè-tie irst nog efkes ’n tas koffie ging vatte bij Jaonuze. Dòrnao wo-tie wir opstèège, en hoewel-ie himmaol ginnen atleet was, naam-ie ’ne raom en sprong òn d’n eêne kaant ’r op en van d’n aandere wir d’r aaf. We wiese nie wè we zaage, mer meej de hulp van oonze Kees, die intusse meej de vos thuis was gekoome, wies-ie tòch opnieuw op dè geduldig beêst te klimme. ’t Líép ammaol góéd aaf.

’t Jaor daorop wier ons jong pèèrd, dè in ’n waai líép, rontelom ùt ’t zicht tusse èèkewalle, dur ’nen boer van de Dùksehoef verraoie òn de Dùtsers en meejgenoome. Antoon van d’r Maode kwaam oons vaoder wòrschouwe: hij hag ’t gezíén. ’nen Dag laoter zaag vaoder van ’nen afstaand dè-se dè aamper getèùgd beêst vur ’n kenon han gespanne, saome meej ’ne knòl die-se himmaol nie kende. Dè wíér vèèchte en die tweej trapte hil ’t kenon òn gruuzelemente, terwèèl die moffrikaone d’r meej ’nen oope trul bij stonne te kèèke, want ze wiese nie hoe dè-se meej pèèrd moese omspringe (lòt staon meej meense).

Anton van der Lee (Loons)