Terwijl groep 5a van basisschool de Groene Bogen rondom het paviljoen Morgenland in het Geerpark, een van de Groene BosBessenSchool locaties, het spel Alaksia speelt, staan Walter Tuerlings en leerkracht Annemieke en een hulpmoeder tussen de leerlingen. Ze stellen de ene na de andere moeilijke, middelmatige of gemakkelijke vraag. Bij een goed antwoord krijgen de leerlingen een passende beloning in de vorm van aangepast geld. Een tamme kastanje (waarde €30,-) voor de moeilijkste vragen en een beukennoot (waarde €10,-) voor de gemakkelijke. Daarmee begint de doorlopende reken-taal-thema-lesochtend in het prachtige, grote Vlijmens park.

Het spel Alaksia is een aantal jaren geleden door Walter bedacht en inmiddels al vele malen gespeeld. Gedurende het spel leren de kinderen spelenderwijs allerlei weetjes en feiten die de leerkracht van de schoolklas heeft voorbereid over verschillende vakken en bovendien komen er ook allerlei speciale zaken in voor zoals een echte beurskrach en transacties bij de bank.

BosBessenBus

Walter Tuerlings is gedurende vele jaren werkzaam als coördinator en vakleerkracht Natuur, Milieu, Techniek en Duurzaamheid bij stichting Scala, de scholenkoepel voor bijna alle basisscholen in de gemeente Heusden. Een jaar of tien geleden richtte hij samen met Frans van Buul, manager onderwijskwaliteit en -innovatie, de ‘BosBessenSchool’ op en vorige maand -net vóór hun beider pensioen- kwam het tweetal met hun nieuwe initiatief ‘BosBessenBus Heusden’ in het nieuws. De bus heeft deze ochtend de leerlingen van school opgehaald en staat nu te glimmen aan de rand van het Geerpark.

Walter Tuerlings

Walter (1959) werd geboren in Tilburg, groeide op in Waalwijk, heeft een partner, twee kinderen en een kleinkind. Hij is opgeleid als marketingmanager na door omstandigheden de Pabo-opleiding afgebroken te hebben. Een gedeelte van zijn arbeidzame leven was hij eigenaar van een metaalbedrijf, maar na meer dan 20 jaren in de industrie vond hij het tijd voor werk met meer hart-en-ziel en werd hij conciërge op basisschool het Vlot in Drunen, de school waar zijn kinderen ooit zaten. Naast het conciërgewerk ging hij zich als fervent natuurman ook bezighouden met de schooltuin en daar als vakleerkracht lessen geven over natuur en duurzaamheid. Van het een kwam het ander en binnen een mum van tijd begeleidde Walter schoolklassen in de schooltuin.

Na een tijdje werd dit bekend bij het bestuur van stichting Scala en werd Walter gevraagd om coördinator natuur, milieu en duurzaamheid voor de hele stichting te worden. Zijn ervaring als natuurgids bij IVN kwam hierbij ook goed van pas en binnen no time ging Walter met allerlei groepen van Scalascholen de natuur in.

Walter Tuerlings (achter) en Frans van Buul (midden) in hun element op de buitenlocatie in het Geerpark van de BosBessenSchool. (Foto: Wil Gulpen Fotografie)

Ontstaan BosBessenSchool

In Drunen leerde Walter Piet Smeekes kennen die aan de Duinweg een BosBessenkwekerij en een prachtig biodivers bos had. Een prachtige plek om voor educatie te gaan gebruiken en……. toevallig te koop. Collega Frans van Buul zag het meteen helemaal zitten en het idee van de BosBessenSchool was geboren. Frans en Walter creëerden vervolgens samen de Bosbessenaanpak, een wens die Frans al vele jaren koesterde; een onderwijsconcept waarbij leerlingen veelal ‘bewegend en onderzoekend leren’ en veel buiten in de natuur zijn. Een onderwijssysteem waarbinnen veel aandacht is voor het individuele kind, kinderen niet met elkaar vergeleken worden en waarin ieder kind meer eigen regie heeft in haar/zijn persoonlijke ontwikkeling. Leren met hoofd, hart en ziel, en veel contact met de maatschappij, volgens de oorspronkelijk Afrikaanse wijsheid: ‘It takes a village to raise a child’: We hebben iedereen, de hele maatschappij nodig om kinderen te onderwijzen en op te voeden.

Walter roept met een grote glimlach 'beursmoment' en op dat ogenblik zijn bepaalde gekochte artikelen die de kinderen met het door de goede antwoorden verdiende geld in het winkeltje gekocht hebben ineens 8 keer zo veel waard. Dat is even flink rekenen. Hoeveel geld hebben we al om het land Alaksia te redden uit de economische crisis? Na een paar minuten gaat het spel weer door. De goede antwoorden vliegen door de lucht. Het 'geld' gaat in de grote emmers. De kinderen kunnen weer allerlei producten kopen voor het volgende beursmoment.

Fantasiefabriek

De BosBessenSchool heeft momenteel drie locaties voor het bewegend buitenonderwijs. Twee zogenaamde groene locaties, het Geerpark in Vlijmen, Abdij Marienkroon in Nieuwkuijk en 1 locatie bij basisschool ’t Kompas te Nieuwkuijk, waar de Scalatheek en de Fantasiefabriek en de Werkplaats gevestigd zijn voor de ‘slechtweer-lesdagen’.

De Scalatheek is een volledig gedigitaliseerd uitleensysteem waar leerkrachten van Scalascholen een groot assortiment leskisten en natuur-, milieu- en techniekmaterialen gedurende bepaalde tijd kunnen lenen. Ook kunnen groepen van Scalascholen van de Werkplaats (voor technieklessen etc) en de Fantasiefabriek (voor de creativiteitsbevordering) gebruik maken. Allemaal door Walter samen met Scalacollega’s bedacht en vormgegeven. Na het pensioen van Frans en Walter worden de coördinatie, beheer en doorontwikkeling ervan voortgezet door Marleen de Kanter, ervaren leerkracht en de nieuwe Bosbessenschool-coördinator.

Spelenderwijs leren in en met de natuur. (Foto: Wil Gulpen Fotografie)

Alaksia nadert zijn einde. Er wordt druk gekocht en verkocht. Ook zijn er al weer twee beursmomentjes geweest met ernstige inflatiegevolgen. De leerlingen leren spelenderwijs over het dan lopende onderwijsthema en tegelijk rekenen, taal en spelling. Als ze na meer dan twee uur uitgerekend zijn en hun eindkapitaal hebben bepaald, klinkt overal 'nu al'.

Stichting BosBessenBus Heusden

Het laatste wapenfeit van de compagnons Walter en Frans is de Stichting BosBessenBus Heusden. Omdat het tweetal merkte dat het vervoer naar de BosBessenlocaties lastiger werd omdat er steeds minder ouders zijn die de kinderen naar de locaties kunnen vervoeren hebben ze een nieuwe stichting opgericht waarna het zeskoppige bestuur van de stichting een prachtige Zweedse schooolbus heeft gekocht. Enerzijds om leerlingen van Scalascholen naar de BosBessenlocaties en in Techniekonderwijs geïnteresseerde bedrijven te vervoeren en anderzijds om in te zetten voor allerlei sociale doelgroepen in de gemeente Heusden.

Officieel neemt Walter afscheid van de Scalascholen, maar als bestuurslid van de stichting BosBessenBus zal hij zeker betrokken blijven bij datgene waar hij zelf de basis voor heeft gelegd. Ook zal hij naar alle waarschijnlijkheid nog regelmatig in dat enorme Tipi-leslokaal op het terrein van Abdij Mariënkroon te vinden zijn. Leerlingen begeleiden in de natuur en de ‘BosBessenSchool-aanpak’ blijven natuurlijk zijn passie.