Levende geschiedenis en Heusden horen bij elkaar. Dit bleek tijdens het Historisch Festival, dat op het kasteelterrein in de vesting is gehouden. Tal van figuranten waren actief om het argeloze publiek – vaak met succes- te misleiden.

Door Hans van den Eeden

Het kon je als bezoeker zomaar gebeuren, dat je biertje spontaan door een zwerver werd leeggedronken. Of dat je mobieltje werd gejat. Plaats van handeling: het Historisch Festival, dat op zondag 23 juni op en rond de Kasteelruïne werd gehouden. Daar presenteerden zich tijdens een handelsmarkt tal van ambachtslieden. Verder waren er ongeveer dertig figuranten, gekleed in middeleeuws tenue, actief. De rollen liepen uiteen van ‘dames van stand’ tot vrouwen, die mede door de drank, aan lager wal waren geraakt. Om het leed te verzachten liep er een pastoor met kruisbeeld rond. Dit om met een zegen ‘van boven’ de zondes wit te wassen en het vagevuur te voorkomen. Om op de hoogte te blijven riep de stadsomroeper het belangrijke nieuws rond. Dat gold speciaal als een verdachte zich voor de rechter moest verantwoorden. Het schavot was vaak hun lot. Als de scène afgelopen was stimuleerde dit bezoekers om van het schavot foto’s te maken. Hierbij moesten kinderen en partners het vaak tot grote hilariteit ontgelden. Tijdens het bezoek aan het festijn werd je voor je het wist onderdeel van het spel. Zo kon een waarzegster je diep in de ogen kijken en je hand lezen. Daarmee was het lot voor de toekomst vastgesteld. Uitdagend waren de lonkende vrouwen. Zij deden hun best om met knipperende ogen mannen aan de haak te slaan. Bijzonder was het dat scholieren van de Johannes Paulusschool in verschillende 17de eeuwse rollen kropen. Het was een mix van beleving en historische educatie die aansloeg. Dat gold ook voor het jeugdatelier. Waardering was er voor de vrijwilligers die bewoners vanuit het Zorgcentrum Antonius met hun rolstoel naar het festivalterrein begeleidden. Belangrijk onderdeel van het geslaagde cultuurhistorisch evenement waren de demonstraties oude ambachten. Dit liep uiteen van een touwslagerij, letterhakken, borduurwerk en de techniek van het maken van glas-in-lood. Velen keken naar de demonstraties handboogschieten.

(Foto: Pien Boelen voor Heusden4you)

‘Boerke Naas’

Aanvankelijk werd boogschieten voor de jacht gebruikt. Thans wordt recreatief geschoten. Tijdens het Festival was er veel te zien en te beleven. Zittend op bankjes werd genoten van de presentatie van De Moriaan uit Heusden. Met enthousiasme werd het gedicht ‘Boerke Naas’ uit 1868 van de hand van Guido Gezelle voorgedragen. Naast vele ernstige en vaak mijmerende poëzie, schreef Gezelle ook vrolijke verzen, waaronder het lied van Boerke Naas. De gedichten werden afgewisseld met bekende Oudhollandse meezingers zoals: ‘Vier weverkens’, ‘Ik heb mijn wagen volgeladen’, ‘Reuzenlied’ en ‘Drie schuintamboers’. Actueler was het lied revo-ludieke lied uit 1976 ‘Wat zullen we drinken’ van de Brabantse groep Bots. Vol herkenning zong het publiek deze liedjes enthousiast mee. De Zwolse Hanzecompagnie was met een tentenkamp op de wallen neergestreken. Zij gaven uitleg over hun geschiedenis, die terug gaat tot het verbond van middeleeuwse handelssteden. Ook werd uitleg over de eerste vuurwapens gegeven. “Het is wel eng om zo’n groot geweer vast te houden. Maar door de uitleg leer ik veel over de geschiedenis”, aldus de 12-jarige Wout van Nispen uit Zaltbommel. Het festival werd royaal met historische muziek ondersteund. Zo speelde en zong het muziekensemble Goet en Fijn oude Vlaamse, Franse en Nederlandse historische liederen. Met een reflex op het verleden liep dit uiteen van de Gouden Eeuw tot de Opstand. Deze muziek kreeg een extra accent door vrolijke dansmuziek. Velen pakten hun geliefde, waaronder kinderen, bij de arm om een dansje te maken. Hun presentatie kreeg een extra aandacht omdat ze zich op authentieke instrumenten, zoals de fluit en de doedelzak, begeleidden. Applaus was er ook voor de Hulster Troubadours. Op informele wijze doken zij muzikaal op.

Fiedelino

Het optreden van de Drunense vioolgroep Fiedelino was een schot in de roos. In historische kledij speelden ze oude Hollandse volksliedjes. Op het festival was veel te beleven. Zo boden kooplieden hun handelswaar aan en het horecaplein werd goed bezocht. Bijzonder was het optreden van de groep Bearded Barbaric Bards uit Mechelen. De Schotse muziek werkte zo aanstekelijk, dat dit mogelijk in het Gouverneurshuis nog een vervolg krijgt. De organiserende Stichting Vestingstad Heusden kan met trotst terugkijken op een meer dan geslaagd festival.

Bekijk hier een videocompilatie van Heusden4you.