Vandeweek laas ik een artikel over n’n jongeman die vur ut urst van z’n lijve ging werrike. ’t Verhaól ging er over dè 8 uur per dag werrike ‘m verrekkes tegen viel. Daór was hij nie veur gemaókt zeettie. Zijn lichaóm kon dè nie aón. Toen ik ’t laas zaten m’n teen aachterstevurre in m’n schoen. Hoe, hoe, hoe dan. Ik weet wel beter. Zal ik jullie ies vertelle hoe dè vrúger ging. Ik zij ‘r nie trots op mar ik weet wel dè ’t mijn leven gevormd hee en ik ‘r nooit slechter op geworre zij.
Ik heb al dikkijls genoeg verteld dè ik gebore zij op ’n tuinderij in ’t Hoekske. Oons vaóder mende dè hij vur de kost moes zurrige veur alle jong in huis. En dè ware d’r nun nest. Oons moeder hee 10 keinder op de weireld gezet waórvan ‘r 8 opgegroeid zen. En die moesse alle 8 werrike veur de kost zo gauw es ze konne.
Dè begon heul eenvoudig. Toen we nog jong waren wier oons geleerd om aardbeidendóskes te vauwe en in te pakke in kiestjes. Wir aander kieste schoon maóke en mee nieuwe inlegvelle klaór zette veur de volgende levering. Alle geoogste gruinte inpakke en afwege veur de veiling.
Toen we wè groter wierre al rap mee d’n hof in om te schoefele, wieje en plukke. Van diverse sorte bonne tot peule, aardbeide en allerlei kwol. Zo gauw es de aardbeie uit de kas ginge in 1 weekend alles ombouwe veur de tomaótenteelt. Zo gauw es ze bloeme maókte 2 keer per dag alle rije deur mee 2 rieten stokke om de plaante te laóte trille, zodè d’r stuifmeel vrij kwaam. Al gauw 10 km wandele per keer.
Es de grote vakaantie aónbraak han we 6 weken vrij van school. Dan wierter 6 weken lang gewerkt van 6 uur ’s meirriges tot 10.00 uur ’s avonds. Oons moeder riep oons om 08.00 uur efkes binne vur extra botterhamme om de middag te kenne kunne haóle. Tuusse de middag ’n half uur weirrum eten en efkes ruust tot 13.00 uur. Om 17.00 uur in ’n half uur tijd zoveul mogelijk botterhamme eten es dè ge in ’n half uur op kunt want om 17.30 uur stond de aóvond ploeg klaór om te kome hellepe.
Alle hulp ging om 21.00 uur naór huis maar dan moesse wij nog volop afwege en klaór zette veur de veiling. Dan douche, ’n borg vraai ‘r in om aón te sterke en naór bed. De vrachtwaóge kwaam dan d’n volgende meirrige rond 06.00 uur alles ophaóle en die laójde we mee de haand.
Alles op de tuinderij waar handwerk. Van zaaje tot wieje tot oogste. En daórnaó opruime en de kassen schoon oplevere veur de volgende teelt. In ’t naójaór witlof knolle naór huis haóle en opkuile in de kas. Laóte broeie, vurzichtig stoke en oogste zo gauw es ’t lof leverbaór waar.
Ik weet nog goed toen ik ók vur ’t urst ging werke veur munnen eigen kost. Ik waar aóngenome bij de PTT en mocht veur de opleiding mee monteurs mee. Storinge oplosse in ’t kaóbel netwerk. Binnen 1 week won alle monteurs dè ik mee hullie mee ging want d’r waar gin man die zo goed kon graóve es Jan. Ze hebben al gedaón om me af te remme. Ik waar ’t tempo van thuis nog gewent.
Hoezo nie geschikt om 8 uur per dag te kenne kunne werrike. Ik heb nooit aanders gedaón. ’s Meirriges om 06.30 uur in d’n auto om de files veur te zen en dan mar hope dè ik ’s avonds veur 18.00 uur weer thuis waar. Naó ’t ete ’n sportbroek aón en hardlope of wielrenne om de conditie op pijl te haówe. D’r ies 1 ding aón. Oons vrouw zee dè ik meer zitvlees moet kweke, maar dè heb ik nooit gedaón. Ik mot aaltij iets om haande hebbe. Nog zo ondeugend es heul de week. Ik kan ‘r ók niks aón doen.
Jan Sprangers