Marie van de Middelhaai geeft ruim 20 jaar rondleidingen in en rond haar boerderij uit 1650, die anno 1750 een stenen voorgevel met schuiframen kreeg en anno 1890 werd voorzien van een herd (historische huiskamer), een geut (historische keuken) met pomp en kelder, een plee met poepdoos enz. en sindsdien nauwelijks is veranderd. Marie leeft ouderwets: zij slaapt in de bedstee, breit haar eigen sokken en borstrokken, spreekt ‘t Vlijmens dialect, heeft een kabinet vol Vlijmense mutsen en eet ouderwetse (vergeten) groenten uit haar moeshof. De boerderijbiotoop (de omgeving van de boerderij) is nog ouderwets groen. Gemeente Heusden heeft, tot grote verbijstering van Marie, 2 nieuwbouwhuizen gepland vol in het zicht vanuit de leven in de nu nog ouderwetse groene boerderijbiotoop. De rechtszaak bij de Raad van State heeft 27 mei plaatsgevonden. De Raad heeft de uitspraak uitgesteld, het blijft dus wachten.
De Ópen Mónementedaog van zàòterdag de 14de en zondeg de 15de september zen volop in vèùrbereiding. ‘t Gras op m’nen dam is gemaaid, m’nen *àòngaank *ùìtgepèènd, m’ne stoep gevèègd, m’n kuierpaoike gesnuuid, m’n heg geknoppen. Alle vrijwillegers zen wir opgetrommeld en kómen déés wèèk hullieje kiel en pet of rok en mutske en klompen paassen. Want we willen d’r mi z’n allen mi die daog schôn 19de-îws opstaon, dè begrèpte.
’n Zàòterdag is’t vèùr de klèènmannen te dóén mi hullie vaoders en móéders en/of grutvaoders en grutmóéders. Ze kannen dan van anderaande aauwverwets dinger dóén, ammel zonder illektriek. Ès ’t goei weer is, doen me dè op d’n dam en aanders binnen in d’aachter- en in’t vèùrhúís. De haandboren liggen al klaor krek ès de plenkskes om gaoters in te boren, de vèèrf (vèùr de Hàòrstéég: varf) om ’n schilderijke mee te vèèrven (vèùr de Hàòrstéég: varven) komt ’n dèènzegenaoved aon, de emmerkes vèùr de èèkels te raopen en de te verdíénen centen liggen ók al klaor. Want, ja, de kèènder kannen de zàòterdag hier bakken mi geld verdíénen mi èèkels raopen in m’n kuierpad: ‘ne cent ’t emmerke, krek ès vruuger!
’t Énegste wè-j-ik nog hard mis, is ’n stel versléten onderbroeken mi-j-’t krúís d’r ùìtgeknoppen, vèùr ’t kóperpoetsen. Ès ge d’r nog hèt liggen, wel schôngewaassen gèère (vèùr de Hàòrstéég: gaare), dan kand’ ew èègen daormee bè-j-óóns Marie melden. Vèùr de vedderest hemme’t ammel vèùr mekare.
’n Zondeg is ’t vèùr de gróòten te dóén. M’ne slèèpstéèn stàò klaor, dinkt èèges aon ‘ew botte messen mee te bringen. ’n Zondeg om 4 ure haauweme wir ópoes èèrfhúís. Hannes ùìt Wolk is ditte jaor d’n afslaoger en hullie Trui de *sic. We hebben wir anderaande prachteg schôns ùìt ópoes tèèd: aauwverwetse schaolen en schilderijen en ók ’n pàòr aauwverwetse ópoekaasten. Ge kan al ‘t spul de zondeg tot 4 ure bekèèken, dan begin ’t biejen. Dinkt er aon dè ge ew beurs mi centen meebringt want óóns Marie hi niks gin pinmesíen of aander medèèrn betaolongemak, war, en de koffie, de (vorse) thee, de ranja, de arrekescake en de aauwwèèvekoek mi rùìtjesbótter mi-j-’n speclaosiemenneke d’rop kossen ammel 50 centen ‘t stuk. Ès ge gin centen mee hèt, kande ók 50 emmerkes èèkels raopen in ’t kuierpad, dan hedde, wè mèèn àòngàò, ’n *bekske verdíénd.
Baai de daog duur ’t tot half 5, dan zal óóns Marie vèùr de liefhebbers ’n pàòr van d’r èègesgemàòkte liekes zingen!
Houdoe, war. Marie
Woorden uit m’n woordeboek:
àòngaank = toegangspad
ùìtgepèènd = ontdaan van bep. soort hardnekkig gras
sic = secretaris
bekske = kopje koffie of thee
Reageren? Nassau Dwarsstraat 5, 5251 KJ Vlijmen, 073-5118524, middelhaai@live.nl www.marievandemiddelhaai.nl