Marie van de Middelhaai geeft ruim 20 jaar rondleidingen in en rond haar boerderij uit 1650, die anno 1750 een stenen voorgevel met schuiframen kreeg en anno 1890 werd voorzien van een herd (historische huiskamer), een geut (historische keuken) met pomp en kelder, een plee met poepdoos enz. en sindsdien nauwelijks is veranderd. Marie leeft ouderwets: zij slaapt in de bedstee, breit haar eigen sokken en borstrokken, spreekt ‘t Vlijmens dialect, heeft een kabinet vol Vlijmense mutsen en eet ouderwetse (vergeten) groenten uit haar moeshof. De boerderijbiotoop (de omgeving van de boerderij) is nog ouderwets groen. Gemeente Heusden heeft, tot grote verbijstering van Marie, 2 nieuwbouwhuizen gepland vol in het zicht vanuit de historische huiskamer(ramen), waardoor de 19de-eeuwse boerensfeer van Marie haar levend museum voorgoed verloren zal gaan. Marie beschrijft wekelijks haar dagelijkse leven in de nu nog ouderwetse groene boerderijbiotoop.
Ès vrouw op lèèftèèd is ‘t ‘n hil bezwaai om alles in m’n éèntje ammel bij te haauwen. Dè komt dèùr m’ne rimmetiektéèn. Ès er inkelt mer rèègen in de locht zit, dan stèkt ie gruwelek, làòt staon ès ’t hil daog rèèget! Op zukke daog kande’t hendeg meemaoken dè ge hil aorege geluij bè mèèn van d’n dam hèùrt kómen, want dan joeker ik vèùr ‘ne goeie. Gelukkeg hè’k aalt èègesgebraaide wollen sokken aon en ’n aauwverwetse kachel mi zunnen brejen onderraand waor’k m’n vóéten lekker wèèrm (vèùr de Hàòrstéég: waarm) op kan zetten. Daor bekomt m’ne téèn aalt góéd van. Mer è’k nie bè de kachel zit, dan is ’t sommegetijen echt raok, dan stèkt ie de godsgaansen dag. Man, man, dan kande niks nie ùìt de wéég.
Dàòrom hè’k ’n jaor of wè gelejen ‘nen oproep gedaon vèùr unne knèècht, vèùr zó éène mi twéé rèèchterhaand, die ‘ew schôn bè al ‘ew wèèrk (vèùr de Hàòrstéég: wark) kan helpen krek ès bevobbeld mi blaoier rèèven want d’r liggen hier alle jaoren honderdenfefteg kréuges blaoier op m’nen dam, die ammel geréven en eweggekrooien moeten worren, war.
Marie van de Middelhaai.
Ge zal ’t meschient nie geléúven mer sééns ditte jaor hè’k toch twéé knèèchs! Óónze Gerrie en óóns Tjermèèneke. Méénsen, ik kan m’n geluk nie op! ’t Zen baai gróòte maanskèèrels, d’n éène nog stèèrker (vèùr de Hàòrstéég: staarker) ès d’n aandere. Gedrieën doeme iedere màòndegemiddeg hierbúíten de zaok bijhaauwen en meepessaant gezelleg buurten, want dè leste dè kanneme alle drie hil góéd. Daormee doen ze gin van baaien vèùr mèèn onder. Nou, dan witte gullie ’t wel, war. Kaaigezelleg! Ze zen hil verschillend: d’n éène is rechts en d’n aandere links; d’n éène komt aalt ’n uur te vruug en d’n aandere ’n uur (of twéé) te laot, mer wel aaltij op tèèd vèùr ’t bekske. Ik du-j-om half 4 aalt ’n bekske vèùr ze zetten, war, mi wè lekkers d’r bij, dè begrepte, want ‘n kaol bekske dè is mer niks. Soms zing ik wel ‘es ’n lieke vèùr ze, krek ès van de wèèk.
Wieste gullie dè-j-ik al ’n pàòr jaor filmkes op facebook zet, filmkes van m’n liekes mer ók dè-j-ik déés kraantestukskes vèùrlèès? Van m’n 110 èègesgeschréven liekes hè’k er al ‘n 45 verfilmd. En wè dinkte? Omdè me vanwéges de rèègen búíten nie àòn de gang kossen blèèven, hè’k van de wèèk mi m’n knèèchs ’n filmke gemàòkt. D’r moes vèùr dè lieke bè de kachel bè-j-’t bekske appeletaart geèèten worren. Daor draaiden ze d’r haand nie vèùr om. Du-j-‘t mer kèèken op facebook van Marie van de Middelhaai. ’t Filmke hiet: November.
Houdoe, war. Marie
Woorden uit m’n woordeboek:
lieke = liedje
Reageren? Nassau Dwarsstraat 5, 5251 KJ Vlijmen, 073-5118524, middelhaai@live.nl www.marievandemiddelhaai.nl