We zitten er nou midden in. De donkere daóge veur Kerst. Alleman higget er over. Zo gauw es Sintereklaós z’n bieze gepakt hee ies bij veul meense ’t vet van de rome aaf. Gin energie om iets te onderneme. De daóge worre als maar korter en ’t weer zit ók al nie mee. Veul kauwe weind en rijgen en aamper weer om de kuierlatten aón te trekke.

Gelukkig heb ik daór gin laast van. Weer of geen weer, ik klee m’n eige goed aón en trek ‘r op uit. Es ’t kan alledag ’n paór uur. Mar ik kan me indenke dè sommigte meense mijn veur gek verklaóre. Oons vrouw noemt dè ADHD. Vrúger han we daór nog nooit van geheurd. Es wij nog energie over han krede ’n schuup in oew haand gedauwd en konde d’n ekker op. Dan wierde van eiges tam.

Mar veur degene die ‘r wel veul moeite mee hebbe om deze tijd tot Kerst deur te kome zal ik enkele tips geve.

1. Op tijd naór bed .Genoeg ruust ies belangrijk. Es gé genoeg ruust presteerde beter en zedde minder saggereinig. gé onthouwd alles beter en gé kent oew eige beter concentrere.

2. Goi sporte. gé hoeft nie over ’n hek van twee meter te kenne kunne springe of 100m hard te lope binnen 10 seconde. Gewoon goed bewege ies al volop zat. ’n Uur wandele of wè oefeninge in de sportschool. Efkes oewe kop leeg maóke.

3. Doe iest gezelligs. Plan iets aón ’t eind van d’n dag of in ’t weekend mee familie of vriende. Al gaóde mar erges op ’n bakske op oew gemakske. Erges waór ’t gezellig ies bij d’n open herd of ’n lekker snorrende kachel. Efkes ‘r op uit. Daór kredde wir energie van.

4. Muziek lustere. gé het ammel wel ’n sort muziek waór ge muggetietjes van kregt. Es ‘r dan traóne bij vloeie des nie erg. Dan zedde geraókt deur de prachtige muziek waór jouw bloed harder van goi strome. gé mot ies kijke hoe gauw jouwe saggereinige kop wir mooi weer spult.

5. Om oe heen kijke. Es gé n’n moeilijke dag het kekt ies goed hoe een aander d’r bij lupt. Praót ‘r over mee aander volk en kekt ies hoe hij of zij kekt. Lustert hoe zij er over denke en prabeert mekaór wir goeie moed in te spreke. Dè lucht op.

6. Laache. Alleman hee wel auw foto’s of filmkes van de keinder of kleinkeinder die gé truug kant kijke. Denkt ies truug aón dieje mooie zomerse dag aón ’t straand waór ge zo van genote het. Alle plooie in oew gezicht staón mee strak en gé kent ‘r wir efkes tege.

7. Planne maóke. Denkt ‘r ies over naó wè ge aanders zoud kenne kanne doen tegen ’t nieuwjaór Stoppe mee roke en minder drinke. Meer gaón bewege en alle daóg genoeg tijd naór buite gaón. Leg de lat veural nie te hoog. Over ’n buuke heg springe lukt nie meer mar plan iets wè gé nog wel kant.

8. Maók ’n lijstje. Schrijf op wè gé gijre doet. Wie gé gijre ziet. Waór worde blij van. Alinnig mar dinge waór gé wir goeie zin van krijgt. Lees ’t truug en denkt ‘r over naó. Dè ies aaltij gezellig om truug te leze.

9. Stekt ’n foto op zak. Of dè nou ’n foto ies van vrúger of een die op oew telefoon staót. Kekt ‘r alle dag n’n keer naór en denkt aón de mooie momente die gé toen mee gemaókt het. Gé wordt ‘r meteen blij van.

10. Ruim de boel op. Hoe gezellig ies ’t nie es gé in ’n opgeruimd huis binne komt. Of ’n huis waór net ’n verse appeltaart gebakke ies. Poets n’n keer deur de tent mee ’n lekker ruikend goedje in oew spoelwaóter en schud oew bed n’n keer extra op. Goi de raóm ope zodè de frisse lucht binne kan. Gé moet ies kijke hoe blij gé daór van wordt.

Ik zij gin dokter of professor mar prabeer aaltij positief te blijve. Bij men schijnt aaltij de zon, ók es de rijgen mee bakke uit de lucht valt en ik uit m’n broek waai. Prabeer ‘t mar ies. ’t Ies zo Kerstmis en dan gaón de daóge wir lenge. Gé moet mar ies zien hoe rap ’t wir veurjaór ies.

Jan Sprangers