Marie van de Middelhaai geeft ruim 20 jaar rondleidingen in en rond haar boerderij uit 1650, die anno 1750 een stenen voorgevel met schuiframen kreeg en anno 1890 werd voorzien van een herd (historische huiskamer), een geut (historische keuken) met pomp en kelder, een plee met poepdoos enz. en sindsdien nauwelijks is veranderd. Marie leeft ouderwets: zij slaapt in de bedstee, breit haar eigen sokken en borstrokken, spreekt ‘t Vlijmens dialect, heeft een kabinet vol Vlijmense mutsen en eet ouderwetse (vergeten) groenten uit haar moeshof. De boerderijbiotoop (de omgeving van de boerderij) is nog ouderwets groen. Gemeente Heusden heeft, tot grote verbijstering van Marie, 2 nieuwbouwhuizen gepland vol in het zicht vanuit de historische huiskamer(ramen), waardoor de 19de-eeuwse boerensfeer van Marie haar levend museum voorgoed verloren zal gaan. Marie beschrijft wekelijks haar dagelijkse leven in de nu nog ouderwetse groene boerderijbiotoop.

Al dik 20 jaoren gééf ik mi de kersemes ’n kerstconcert in m’nen herd. Ditte jaor op de 24ste dézember, dè’s kerstaoved, mer ok op zàòterdaggenaoved d’n 21ste van half aacht tot half tíén. Dan hè’k ammel kaarskes aon in m’nen herd en vertel ik (’n bietje mi-j-’n knipóòg) ’t kerstverhaol en zing ik *alderaander kerstliekes op z’n Vlèèmes, dè ge-n-’t verstàòt waor ’t óver gàò, war. Ge krèègt tussendeur ’n lekker aauwverwets bekske.

M’ne kerstbóòm stàò-j-al klaor, nou ja … kerstbóòm. Ès boerin zonder centen hè’k aalt ‘ne kerstbóòm vèùr niks want aachter m’n bóéderijke gruuit ‘ne gróòte taxus. Daor zaag ik alle jaoren 3 tekken aaf: éène gróòte en 2 klèèn. Die zet ik gedrieën zó bè mekare in ’n melkbus dè se saomen krek ‘ne kerstbóòm lèèkenen. Ik hang er aalt *maasteappeltjes in en èègesgemàòkte vloeipepieren róòi rôskes.

’n Jaor of 3 gelejen hè’k m‘nen èègeste kerststal gemàòkt: Jozefe en Maria’s, ’t kiendje, de herders, d’n engel en de drie kónengen, ammel van ‘n lèèf van 2 gekrúíste houten krèk ès ‘ne vógelschrik, ‘ne kop van hooi en twiddehaands kléèr. Maria hi-j-’n aauw blauw tàòfelkleeike-n-om en Józef ’n brúín. De 3 kóningen zen schôn mi aauw overhimden mi-j-‘n stuk gerdèèn d’róverhénen en op d’re kop ‘ne lap mi nog wel ‘ne gouwen diadéém! Hullieje kemeel, óónzen Ali, die màòkte-n-ik 10 jaoren gelejen al van ’n gróòte houteren plaot, hij is ‘ne méter bij anderhalleve méter, echt ’ne loebes van ‘ne keméél.

De herders hebben ’t èèrgste (vèùr de Hàòrstéég: aargste) twiddehaands spul aon, krek ès ’n óòt èègesgesponnen wollen trui waor de mot flinke gaoters ingefrèèten hè, mer die èèrm (vèùr de Hàòrstéég: aarm) sloebers zen d’r toch góéd tevrejen mee. D’r schàòpkes hè’k van *èègesgeknoppen schaopewol van wèèlen m’n èègeste schàòpkes gemàòkt die’k om ’n houteren onderstelleke mi èèzeren póòten hénen gedraaid heb. En dan d’n engel Gabriël, die hè-j-’n versleten laoken aon en hangt àòn ’n touwke-n-àòn ’t plefon mi-j-’n gróòt lèènt in z’n haand mi ‘Halleluja’ d’r op, want ‘Gloria in Excelsis Deo’ dè paaste nie, dè waar te lang.

M’ne kerststal is zó gróòt, die paast nie in m’nen herd in, dè wil zeggen, hij paast er wel in, mer dan paassen m’n kerstconcerten d’r nie mir bij! Dè’s sund, war. Dàòrom hè’k ‘em in d’aachterhúís gezet en in m’ne stal, want 2000 jaor gelejen bivakkeerde ze telangeleste-n-ók in ‘ne stal.

Ik wins jullie ammaol ‘n goei vèùrbereiding op de kersmes en ès ge op ’n kerstconcert in m’nen herd wilt kómen of m’ne kerststal wilt bekèèken, ge wit me te vèènden!

Houdoe, war. Marie.

Woorden uit m’n woordeboek:

alderaander = allerlei

maaste-appeltjes = dennenappels

èègesgeknoppen = zelfgeknipte

Reageren? Nassau Dwarsstraat 5, 5251 KJ Vlijmen, 073-5118524, middelhaai@live.nl www.marievandemiddelhaai.nl